سایه سنگین محرومیت برسر هریس، شهرستانی که تاکسی و ترمینال ندارد - فیس راز

به ترمینال شرق تبریز می روم تا با اتوبوس های هریس خود را به این شهرستان برسانم ولی متوجه می شوم که به مقصد هریس اتوبوسی وجود ندارد و مسافران این شهرستان مجبورند یا با خودروی شخصی مسافرت کنند و یا با خودروهای سواری اهالی. بالاخره بعد از نیم ساعت منتظر ماندن و دست تکان دادن به خودروهای عبوری راننده نیسانی مرا به مقصد هریس سوار می کند و باهم به طرف این شهرستان حرکت می کنیم.

در راه با این راننده که کشاورز است و در هریس مزارع کشاورزی دارد هم صحبت می شوم، اسمش یدالله حسنی است. خودم را معرفی می کنم و هدفم از سفر به هریس را برایش می گویم، شاد می شود و می گوید: این شهرستان می تواند نگین آذربایجان باشد ولی نمی دانم که چرا امکانات ضروری و اولیه زیادی در این شهرستان وجود ندارد و مردم منطقه سال هاست از محرومیت های شدیدی رنج می برند.

چند کیلومتری باهم پیش رفته ایم و از تبریز خارج شده ایم که این راننده و کشاورز هریسی ادامه می دهد: خیلی خوب است که شما خبرنگاران این محرومیت ها و شرایط موجود منطقه را به گوش مسئولان برسانید. هریس مردم بسیار فعال و کوشایی دارد. فرش هریس شهرت جهانی دارد و بسیاری از زنان خانه دار این شهرستان در خانه ها فرش می بافند.

برای رفتن به هریس مجبوریم 50 کیلومتری را در جاده مرگ اهر - هریس - تبریز که چندین گزارش برایش نوشته ام و هنوز هم خبری از افتتاح بزرگراه این جاده نیست، طی کنیم. چند کیلومتری بیشتر در این جاده کم عرض و حادثه خیز شمال غرب کشور پیش نرفته ایم که واژگونی کامیون و برخوردش با یک سواری پراید باعث بسته شدن جاده شده است.

جاده مرگ اهر - هریس - تبریز عاملی برای عدم توسعه شهرستان

یدالله حسنی که چند دقیقه ای بود ساکت نشسته بود و آهنگ گوش می کرد، این تصادف را می بیند و با عصبانیت و البته خنده ای تلخ بر لبانش می گوید: آقای خبرنگار همین می شود که منطقه ارسباران و هریس پیشرفت نمی کند، این شرایط جاده ما است، هفته ای یک بار به به تبریز می روم و همیشه در راستا رفت و برگشت شاهد تصادف های این چنینی هستم، طبیعی است که وقتی یک شهرستانی جاده استاندارد ندارد چه انتظاری است که دیگر امکانات را داشته باشد.

بالاخره بعد از چند ساعت ماندن در ترافیک جاده اهر تبریز به شهرستان هریس می رسیم و در خیابانی در نزدیکی فرمانداری شهرستان هریس پیاده می شوم تا با پیاده رفتن به محل مصاحبه با فرماندار، از نزدیک شاهد شرایط شهرستان باشم و با اهالی نیز مصاحبه کنم.

از شرایط موجود شهرستان تعجب می کنم، خبری از توسعه یافتگی و پیشرفت در این منطقه نیست. خانه های کاه گل، خیابان های کم عرض، مغازه های کوچک و خیلی دیگر از تضادهایی را می بینم که در دیگر شهرستان های استان ندیده بودم. این شرایط نامطلوب مرکز شهرستان است، یقینا شرایط روستاها و بخش های مختلف این شهرستان از این هم بدتر است.

با نانوایی که مشغول پختن فتیر سنتی که سوغات هریس است هم صحبت می شوم و از شرایط منطقه سوال می کنم که می گوید: شهرستان هریس محروم ترین شهرستان استان است، در این شهرستان خبری از توسعه شهری نیست. اینجا خیلی با شهرهای دیگر استان همچون تبریز، آذرشهر، مراغه، اهر، جلفا و مرند متفاوت است.

شهرستان هریس بیمارستان ندارد

علی جاویدی ادامه می دهد: در زلزله سال 91 ارسباران بیمارستان کوچک این شهرستان آسیب دید و تخریب شد که تجهیزات اندک موجود در این بیمارستان به مدرسه ای منتقل شد و این مدرسه به مرکز درمانی هریس تبدیل شد.

وی در مورد این مدرسه که بیمارستان شده است، می گوید: این بیمارستان که شبیه بیمارستان های صحرایی است چندان تجهیزات پیشرفته پزشکی ندارد و فقط چند پزشک عمومی در آن مشغول به فعالیت هستند و مردم برای عمل های جراحی و امور مهم پزشکی به تبریز می فرایند و هزینه های اضافی زیادی را متحمل می شوند.

این شهفرایند هریسی به مهاجرت مردم منطقه به شهرهای دیگر اشاره می کند و می افزاید: مسائل و نبود کارخانه برای کار باعث شده است پسرش به تبریز برود و در آنجا زندگی مجردی کند. قصه محرومیت شهرستان هریس، دیر زمانی است که تبدیل به غصه همیشگی مردم و عاملی برای مهاجرت شده تا پدرهای خانواده برای زندگی و خانواده خود حداقل امکاناتی که امروز در دسترس تمام مردم شهرهای دیگر قرار گرفته است را فراهم کنند.

از این نانوا خداحافظی می کنم و به سمت فرمانداری شهرستان هریس می روم، حسن یحیوی فرماندار شهرستان هریس است که با خوش رویی تمام مرا به دفتر کارش می برد و با هم مشغول صحبت می شویم. وی از محرومیت های منطقه در سال های گذشته می گوید و از توجه ویژه استاندار به این منطقه و تلاش دولت برای رفع محرومیت ها تشکر می کند.

ظرفیت های ویژه و ناشناخته ای در شهرستان هریس وجود دارد

فرماندار هریس به ظرفیت های ویژه و ناشناخته این شهرستان اشاره می کند و می گوید: هریس یکی از قدیمی ترین مناطق آذربایجان شرقی است که در وقف نامه ربع رشیدی نیز به آن اشاره شده که نشان می دهد در قرن های هفتم و هشتم هجری این منطقه آباد و بزرگ بوده است.

یحیوی سپس ادامه می دهد: این شهرستان با وسعت دو هزار و 400 کیلومتر مربع، پنج درصد مساحت استان را شامل می شود و طبق سرشماری عمومی سال90 حدود 65 هزار نفر در هریس زندگی می کنند.

وی سپس می گوید: این شهرستان نقش بسزایی در اقتصاد استان و در عرصه های کشاورزی، دامداری و قالی بافی ایفا می کند و فرش هریس نیز در کشور جایگاه ویژه ای دارد.

یحیوی با بیان اینکه در گذشته محرومیت های زیادی همچون نبود جاده استاندارد، بیمارستان و خیلی امکانات زیرساختی در شهرستان هریس وجود داشت، ادامه می دهد: دولت تمام تلاش خود را برای از بین بردن محرومیت در این شهرستان می کند، نمونه اش بزرگراه اهر - هریس - تبریز که با سرعت پیشرفت کنونی پروژه به احتمال زیاد تا آخر سال 95 به بهره برداری خواهد رسید.

وی سپس به ضرورت ارتقای زیرساخت های فیزیکی شهرستان اشاره می کند و می افزاید: یکی از مهمترین پارامترهای توسعه و پیشرفت یک شهرستان راه و جاده های دسترسی به آن است که اگر بزرگراه افتتاح شود شاهد هجوم سرمایه گذاران به منطقه خواهیم بود.

افتتاح بیمارستان جدید هریس تا پایان سال 95

از فرماندار هریس در مورد بیمارستان تخریب شده هریس سوال می کنم که وی این چنین جواب می دهد: بیمارستان امام حسین(ع) هریس در زلزله سال 91 تخریب شد و مجبور شدیم آنرا تخلیه کنیم و تجهیزات به مدرسه ای منتقل شدند تا مردم در آنجا به امورات درمانی خود برسند.

یحیوی با اشاره به اینکه در سال گذشته هیئت دولت تصویب کرد که این بیمارستان دوباره از نو ساخته شود و برای احداث آن نیز 50 میلیارد ریال اختصاص یافت، ادامه می دهد: در سفر اخیر ریاست جمهوری به استان مبلغ 100 میلیارد ریال نیز به این بیمارستان اختصاص یافت و فکر می کنم بیمارستان تا اواخر سال 95 به بهره برداری می رسد.

وی با بیان اینکه همه این تلاش ها برای رفع محرومیت در هریس است، می افزاید: امیدوارم تا چند سال آینده شاهد رفع محرومیت ها و ایجاد امکانات جدید و ضروری در منطقه باشیم.

از فرماندار هریس خداحافظی می کنم. در کنار خیابان اصلی این شهر برای رفتن به دفتر کار کننده شهرستان می ایستم و منتظر تاکسی می شوم که بعد از چند دقیقه پیرمردی سراغم می آید و می گوید که در این شهر حتی یک تاکسی هم وجود ندارد و باید با پای پیاده و یا با خودروهای شخصی به محل کار کننده هریس بروم. این موضوع شاید تصورش برای همه کسانی که صبح خیلی راحت سوار تاکسی می شوند و در عرض چند دقیقه به محل کارشان می رسند، جالب و البته تاسف برانگیز باشد.

محرومیت هریس برجای مانده از دوران طاغوت است

عباس فلاحی باباجان کننده مردم اهر و هریس در مجلس است که به دفتر کارش می روم. فلاحی در همان ابتدای مصاحبه به نقش مردم هریس در تحولات سیاسی کشور اشاره می کند و می گوید: مردم هریس در دوران مشروطه نقش ویژه ای ایفا کرده اند، اگر تفنگ های ستارخان و باقرخان در دوران مشروطه تاثیرگذار بود، نقش قلم و زبان شیخ سلیم هریسی نیز در انقلاب مشورطه ممتاز بود.

وی سپس ادامه می دهد: مردم هریس به اندازه ای در انقلاب مشروطه سهیم بودند که جانفشانی های آنها باعث شد رضا شاه و محمدرضا شاه پهلوی در دوران حکومت خود بر ایران ضربات سنگینی بر این منطقه وارد سازند و به هریس بی توجهی کاملی داشته باشند.

کننده مردم اهر و هریس در مجلس با تاکید بر اینکه محرومیت هریس برجای مانده از دوران طاغوت و حکومت رضا شاه و محمدرضا شاه پهلوی است، می گوید: بعداز پیروزی انقلاب اسلامی که باز مردم هریس نقش خود را به خوبی در آن ایفا کردند در جهت رفع محرومیت منطقه تلاش شد که البته هنوز هم محرومیت هایی وجود دارد و باید بیش از پیش برای رفع محرومیت در این منطقه تلاش شود.

فلاحی با بیان اینکه توسعه گردشگری و استفاده از صنعت پول ساز گردشگری جزو برنامه های ما است، می افزاید: برای توسعه صنایع دستی و فرش با رویکرد صادرات نیز برنامه هایی داریم و تلاش می کنیم فرش پلی برای توسعه شهرستان باشد.

از فلاحی درمورد نبود زیرساخت های فیزیکی در هریس سوال می کنم و به نبود ترمینال و تاکسی در این شهرستان اشاره می کنم که می گوید: مشکل ترمینال با واگذاری زمینی به سرمایه گذاران بخش خصوصی رفع می شود و همچنین قرار است سازمان تاکسیرانی در هریس ایجاد کنیم و این مشکل را نیز حل کنیم.

از کننده این شهرستان نیز خداحافظی می کنم و در راه بازگشت به تبریز مقایسه ای از نتایج دو سرشماری عمومی در هریس طی سال های75 و 90 انجام می دهم که به این نتیجه می رسم در بین این سال ها جمعیت هریس کاهش20 درصدی داشته است که شاید اصلی ترین دلیل آن مهاجرت مردم به جهت محرومیت های موجود در این شهرستان باشد که امیدواریم با همت مسئولان و نگاه ویژه دولت شاهد کاهش محرومیت های این منطقه باشیم.

خبرنگار: محمدرضا علی اشرفی