انتظار هنرمندان، کمترین لابی و رفیق بازی در جشنواره تئاتر فجر - فیس راز

مجید کاظم زاده مژده ی، کارگردان تئاتر مادر که یکی از آثار راه یافته به بخش بین الملل جشنواره تئاتر فجر است، درباره جشنواره سال جاری به خبرنگاران گفت: با توجه به اینکه دبیر این دوره جشنواره - نادر برهانی مرند-، خودش از افرادی است که مستمر در کار تئاتر بوده و در حوزه های مختلف تئاتر از جمله کارگردانی و نمایشنامه صاحب نظر است، همچنین کارش را از شهرستان آغاز نموده و مرحله به مرحله به این صندلی رسیده است و از طرفی هم دولتی نیست و مانند خود ماست، انتظار هنرمندان شرکت نماینده؛ جشنواره ایی با کیفیت، بی حاشیه با کمترین اعمال نفوذ و لابی ها و رفیق بازی ها و ... است.

این کارگردان تئاتر با بیان اینکه مسئله ای در اجرای دوباره نمایش مادر وجود ندارد، اضافه کرد: ما برای اجرای دوباره این نمایش آماده هستیم چون گروهی هستیم که از یکدیگر جدا نیستیم و مدام با هم کار می کنیم.

او درباره یاری هزینه های جشنواره برای اجرای دوباره نمایش گفت: درباره یاری هزینه ها برای اجرا فعلا صحبتی نشده است. خوشبختانه ما مشکل اقتصادی در اجرای نمایش نداریم و بخش خصوصی به ما یاری می نماید، در حال حاضر در شهر رشت به جایی رسیده ایم که نیازی به یاری های دولتی نداریم.

این کارگردان در ادامه گفت: بهتر است دولت به جای پرداخت پول های ناچیز که اغلب به شکل صدقه و شوخی است، کوشش کند سخت افزار لازم را برای فراوری تئاتر فراهم سازد و با در اختیار قراردادن و واگذاری فضاهای بلا استفاده متعدد مثل بناهای میراثی و آمفی تئاترهای ادارات و کارخانه های تعطیل شده و در کنارش ساختن سالن های مناسب و در اختیار قرار دادن این محیط ها برای تمرین و فراوری به گروه های نمایشی از تئاتر حمایت کند.

کاظم زاده با بیان اینکه با وجود اینکه تئاتر شغل اول من و خیلی از بچه های گروهم است اما مشکل اقتصادی نداریم ادامه داد: طبق عرف جشنواره برای اجرا به ما، یاری هزینه ناچیز پرداخت می گردد و شاید این پول نصف هزینه یک دست مبلمان دکور نمایش (مادر) باشد که توسط بخش خصوصی تامین شده است. همواره اینگونه بوده است و یاری های دولتی معمولا خیلی کم و حقیرانه است. در عین حال ما نیز به این مباحث فکر نمی کنیم و برایمان مهم نیست چون همین بوده و همین خواهد بود و امیدی به اصلاح این شرایط نیست.

او اضافه کرد: تئاتر و به طور کلی فرهنگ برای مسئولین دولتی در اولویت نیست و گرنه به جای شما یا حداقل قبل از شما یک کارمند از اداره ایی مثل ارشاد باید با من تماس می گرفت و حداقل تبریک و خسته نباشید می گفت، که تا این لحظه هیچ مسئول و ارگان و اداره دولتی در رشت تماسی با من نگرفته است. پس اولویت ادارات دولتی فرهنگ و هنر نیست و بیشترین تمرکز عزیزان روی ارشاد است تا فرهنگ.

این کارگردان با بیان اینکه به نظرم در جشنواره سال جاری هم گروه های خوبی از کمپانی های خارجی دعوت می شوند اضافه کرد: حال و هوای این روزهای ایران با این وضعیت تحریم ها و شرایطی که به لحاظ خبری در رسانه های خارجی منتشر می گردد، برای یک هنرمند تئاتری جالب است؛ چرا که تئاتر به مباحث پژوهشی متصل است. من اگر هنرمند خارجی بودم، بدم نمی آمد به ایران بیایم به بهانه اجرا این شرایط را هم از نزدیک ببینم.

او ادامه داد: از طرفی آقای برهانی مرند هم آدم اداری نیست و یک هنرمند اجرایی است. قطعاً می تواند ارتباطات بهتری را نسبت به ادوار گذشته ایجاد کند. بر همین اساس احساس می کنم، سال جاری گروه های بهتری از سال های قبل در جشنواره شرکت نمایند.

کاظم زاده با بیان اینکه ترجیح من بر این است که به جای گروه های اجرایی از روسای کمپانی ها دعوت نمایند؛ افرادی که کارشان انتخاب آثار برای جشنواره های خارجی است اضافه کرد: با این کار تئاتر ایران را به روسای جشنواره های خارجی معرفی می نمایند. همچنین دعوت یک گروه اجرائی در چنین زمانی و چنین جشنواره ای با توجه به محدودیت های ظرفیت سالن های نمایش کار منطقی نیست. در طول سال نیز می توان از این گروه ها دعوت کرد و به جای یک اجرا، فرصت چندین نوبت اجرا و حتی ایجاد تور اجرا در کلان شهرهای ایران ایجاد گردد و اجراهای تسهیلاتی برای دانشجویان و فعالان تئاتری ایجاد گردد که از این آثار به راحتی دیدن نمایند.

او در بخش دیگری از صحبت هایش گفت: من با دوستانی که معتقدند کار اورجینال باید به جشنواره تئاتر راه یابد، مخالفم، چرا که در همه جشنواره های جهان هم آثاری که در اجرای عموم توانسته اند بازخورد خوبی داشته باشند، به جشنواره ها راه میابند. در این شیوه رزومه نمایش ها به راحتی در دسترس است و همین موضوع باعث می گردد حواشی کمتری به وجود آید.

این کارگردان که از رشت در جشنواره سال جاری حضور دارد، با بیان اینکه تئاترهای شهرستانی با دو نگاه دیده می شوند اضافه کرد: بعضی از مسئولین تئاتر پایتخت آگاهانه و از روی قصد با نگاه حقیرانه به تئاتر شهرستان ها می نگرند و معتقدند تئاترهای شهرستانی بی خاصیت هستند و هدفشان این است که بودجه ناچیز تئاتر را در تهران نگه دارند. عموما هم همین آدم ها تئاترهای ضعیف و خنثی را در جشنواره انتخاب می نمایند و کارهایی مانند نمایش من را که دست کمی از نمایش های تهرانی ندارد، نادیده می گیرند تا بگویند تئاتر شهرستانی بودجه نمی خواهد.

او اضافه کرد: در عین حال بعضی دیگر هم معتقدند در شهرستان ها نیز، گروه های حرفه ای هستند.نمایش های برگزیده سال جاری را که نگاه کردم، متوجه شدم نمایش های کارگردان های حرفه ای در شهرستان ها را انتخاب کردند. البته من همه عزیزان را نمی شناسم ولی مقصودم گروه هایی است که آثارشان را دیده ام.

این کارگردان در ادامه صحبت هایش گفت: در عین حال معمولا گروه های حرفه ای کمتر حاضر به شرکت در چنین قضاوتی می شوند چون اغلب پیش آمده که یک گروه حرفه ای شهرستانی با اثری با کیفیت در کنار یک نمایش بسیار سطح پایین از همان شهر مورد ارزیابی کارشناسان محترم تهرونی قرار گرفته اند و گروه ارزیاب از ترس مقایسه آثار خود در پایتخت با توجه به بودجه های میلیونی که در تهران دریافت می نمایند با یک نمایش حرفه ای شهرستانی که بودجه ای دریافت ننموده ولی کیفیت کارش بهتر از آن ها است، آن نمایش سطحی و غیر حرفه ایی را انتخاب می نمایند.

او اضافه کرد: و بعد در اختتامیه بیانیه ای می نویسند که بگذارید ما از تهرون بیاییم و به شما دهاتی ها آموزش بدهیم و اینگونه اگر بودجه ناچیزی را قرار بوده برای فراوری شما بدهیم، باز خود به درون جیب هایمان راهنمایی کنیم. این یک توطئه بی شرمانه مرکز نشینان است که سالهاست من شاهدش هستم.

کاظم زاده در ادامه با بیان اینکه یکی از مسائل تئاتری ها، جشنواره استانی تئاتر است گفت: در جشنواره های استانی معمولا آماتورهای شهر و افراد حاشیه ای تئاتر شرکت می نمایند و کارهای آن ها به جشنواره فجر معرفی می شوند. تقریبا 60 درصد این کارگردان ها و گروه ها را در طول سال کسی نمی بیند و آن ها فقط سالی یک بار برای اجرا در جشنواره استانی رویت می شوند و دیگر وجود خارجی ندارند. در این جشنواره اغلب همان نگرشی که تئاتر شهرستان حقیر است، پیروز می گردد و همان بیانیه مزخرف در اختتامیه که بگذارید ما از تهرون بیاییم به شما دهاتی ها آموزش بدهیم و... را می شنویم. امیدوارم رویه جشنواره استانی تغییر کند تا حرفه ای ها نیز در آن شرکت نمایند یا به طور کل حذف گردد.

او درباره اجرا نمایش مادر در تهران گفت: من و همکارانم شغل دیگری جز اجرای تئاتر نداریم و اگر شرایط مهیا گردد، آمادگی اجرا در تهران را داریم و این نمایش قابلیت این را دارد که در همه کلانشهرهای کشور اجرا گردد. امیدوارم با توجه به محتوای اثر و کیفیت مطلوب نمایش این شرایط ایجاد گردد و ما بتوانیم چند سال این اثر را در قالب تور در همه شهرهای ایران اجرا کنیم.

این کارگردان در خاتمه بیان نمود: گروه تئاتر ما - گروه تئاتر جهش - یک گروه شناخته شده در رشت است، برای اجرای نمایش مادر حتی یک جلسه در مکان های دولتی تمرین نکردیم و تمام کار در بخش خصوصی تهیه و فراوری شده است. بر همین اساس ما باید کوشش کنیم با ارائه کارهای با کیفیت گیشه داشته باشیم. همچنین متن این نمایش که نوشته نویسنده فرانسوی -فلوریان زلر - است، برای اولین بار در ایران به روی صحنه رفته است و همه این ها باعث شد که کنجکاوی ایجاد گردد و مخاطبان را جذب خود کند.