خون در ادرار نشانه چیست و چگونه درمان می گردد؟ - فیس راز

خونی که در ادرار دیده می گردد هماچوری بزرگ نام دارد. خون ادرار که تنها زیر میکروسکوپ قابل مشاهده باشد (هماچوری میکروسکوپی) به هنگامی ست که آزمایش ادرار برای شما انجام می گردد. صرفنظر از علت آزمایش معین کردن علت خونریزی مهم است چون درمان آن هم به علت بستگی دارد.

وجود خون در ادرار می تواند علامت بیماریهای مختلفی باشد بخصوص آنهایی که بر کلیه ها، مثانه، مجاری ادراری یا پروستات اثر می گذارند. وقتی ادرار را خونی می بینیم طبیعتا نگران می شویم.

علائمی که همراه با خون در ادرار هستند

اگر ادرار صورتی، قرمز یا قهوه ای باشد ممکن است دچار هماچوری شده باشید. اندازه کمی از خون می تواند رنگ ادرار را تغییر دهد اما ممکن است متوجه شوید که لخته های خون بزرگتر هم همراه با ادرار خارج می شوند. البته تغییر رنگ ادرار همواره به معنای وجود خون در ادرار نیست. غذاهای خاصی همانند توت و تمشک سیاه، لبو و کرفس قرمز و بعلاوه داروها و ویتامینها هم می توانند رنگ ادرار را تغییر دهند.

به هر جهت هر موقع متوجه تغییر تغییر رنگ در ادرار بهتر است با پزشک مشورت کنید تا معین کند که تغییر رنگ ادرار بی ضرر است یا علت آن جدی است.

علائم دیگری که احتمالا همراه با خون در ادرار به وجود می آیند عبارتند از:

درد یا ناراحتی موقع ادرار کردن

احتیاج شدید به ادرار کردن

تکرر ادرار

کاهش وزن

عدم توانایی ادرار کردن

تب

تهوع یا استفراغ

درد شکم

لرز

علتهای خون در ادرار (هماچوری)

در هماچوری، کلیه ها یا بخشی از مسیر مجاری ادراری موجب نشت سلولهای خون در ادرار می گردد. مسائل مختلفی می توانند موجب این نشر بگردد از جمله:

عفونتهای ادراری:

این عفونتها موقعی بوجود می آید که باکتریها به وسیله مجرای ادراری وارد می گردد و در مثانه تکثیر پیدا می نماید. علائم می تواند شامل احتیاج سریع به ادرار کردن، درد و سوزش همراه با ادرار کردن و ادرار بسیار بد بو باشد. برای برخی افراد بخصوص افراد مسنتر، تنها علامت بیماری خون میکروسکوپی در ادارار است.

عفونتهای کلیه (پیلونفریت):

اینها موقعی بوجود می آیند که باکتریها به وسیله جریان خون یا از حالبها به کلیه ها می روند. علائم و نشانه ها عمدتا شبیه به عفونتهای مثانه هستند با این تفاوت که عفونت کلیوی بیشتر موجب تب و درد پهلو می گردد.

سنگ مثانه یا کلیه:

مواد معدنی غلیظ شده در ادرار گاهی اوقات به شکل کریستالهایی روی دیواره کلیه ها یا مثانه شکل می گیرند. به مرور زمان کریستالها می توانند تبدیل به سنگهایی سخت شوند. این سنگها معمولا بدون درد هستند بنابراین شما متوجه وجود آنها نخواهید شد مگر اینکه موجب انسداد مجاری ادراری شوند یا بیفتند. بنابراین معمولا علائم اشتباه گرفته نمی شوند بخصوص که سنگهای کلیه به خصوص می توانند باعث درد شدیدی شوند. سنگهای مثانه یا کلیه بعلاوه می توانند موجب خونریزی بزرگ یا میکروسکوپی شوند.

بزرگی پروستات:

غده پروستات که زیر مثانه و اطراف بخش بالایی مجرای ادرای وجود دارند معمولا با رسیدن به میانسالی، بزرگ می شوند. بعدا مجرای ادراری را فشرده و جمع می نماید به طور ناقص جریان ادرار را مسدود می نماید. نشانه ها و علائم بزرگی پروستات (هیپرپلازی خوش خیم پروستات یا BPH) شامل دشواری در ادرار کردن، احتیاج شدید یا سریع به ادرار و خون میکروسکوپی یا قابل مشاهده در ادرار. عفونت پروستات (پروستاتیت) هم همان علائم را ایجاد می نماید.

بیماری کلیه:

خونریزی ادراری میکروسکوپی علامت شایع گلومرولونفریت است که التهاب سیستم تصفیه کلیه است. گلومرولونفریت می تواند بخشی از یک بیماری سیستمی همانند دیابت باشد باشد یا به خودی خود بوجود آید. عفونتهای ویروسی یا استرپتوکوکی، بیماری عروق خون (واسکولیت) و مسائل ایمنی همانند نفروپاتی ایمونوگلوبین A (IgA) که بر مویرگهایی که خون را در کلیه ها تصفیه می نمایند (گلومرول) اثر گذاشته، موجب گلومرولونفریت می گردد.

سرطان:

خونریزی ادراری قابل مشاهده ممکن است یکی از علائم سرطان پیشرفته کلیه، مثانه یا پروستات باشد. متاسفانه ممکن است متوجه علائم این سرطانها در مراحل اولیه که قابل درمان هستند، نشوید.

اختلالات ارثی:

کم خونی سلول داسی شکل، نقص مادرزادی هموگلوبین در گلبولهای قرمز است که موجب خون در ادرار هم به صورت قابل مشاهده و هم هماچوری میکروسکوپی می گردد. احتمال سندرم آلپورت باشد که بر اندامهای تصفیه نماینده در گلومرول کلیه اثر میگذارد.

آسیب به کلیه:

داروی ضد سرطان سوکلوفسفامید و پنی سیلین می توانند موجب خونریزی ادراری شوند. اگر داروهای ضد انعقادی همانند آسپرین و رقیق نماینده خون هپارین مصرف گردد و بعلاوه بیماری که موجب خونریزی مثانه گردد، داشته باشید، خون قابل مشاهده در ادرار بوجود می آید.

ورزش سنگین:

ورزش سنگین به ندرت موجب هماچوری بزرگ می گردد و علت آن ناشناخته است. ممکن است به ضربه به مثانه، کم آبی یا تجزیه گلبولهای قرمز که با تمرین ایروبیک مداوم، مرتبط است. دونده ها بیش از دیگران دچار این موضوع می گردد اگر چه هر کسی ممکن است دچار خونریزی ادراری قابل مشاهده پس از ورزش سنگین گردد. اگر پس از ورزش متوجه خون در ادرار شدید آن را ناشی از ورزش حساب نکنید بلکه به پزشک مراجعه کنید.

اغلب اوقات علت هماچوری را نمی توان معین کرد.

چه چیزی موجب لخته های کوچک خون در ادرار می گردد؟

عفونتهای ادراری، سنگهای کلیه و مسائل پروستات علل شایع لخته های کوچک خون هست که گاهی اوقات شبیه پودر قهوه به نظر می رسند. اگر متوجه لخته خون در ادرار شدید حتی چند مورد کوچک باید به پزشک مراجعه کنید. لخته های خون بزرگتر می توانند جریان ادرار را مسدود نمایند و موجب ناراحتی گردد که معمولا علامت یک مورد اورژانسی است.

اگر متوجه اشکال متفاوت لخته خون در ادرار همانند شکل کرمی شوید، ممکن است علامت خونریزی در مجرای ادراری یا پروستات باشد. اگر لخته ها دردناک باشند ممکن است از لوله هایی که کلیه کلیه ها را به مثانه متصل می نمایند، ناشی شده باشند، این لوله ها به عنوان میزنای یا حالب شناخته می شوند.

آیا کم آبی بدن موجب خون در ادرار می گردد؟

کم آبی بدن به احتمال کمتری موجب بروز خون در ادرار می گردد اما می تواند منجر به بیماریهایی گردد که هماچوری را موجب می شوند. به عنوان مثال حجم پایین ادرار به علت کم آبی مداوم می تواند موجب سنگ کلیه گردد که این خود موجب ایجاد خون در ادرار می گردد.

علت خون در ادرار بچه ها چیست؟

خون چه به صورت قابل مشاهده و یا میکروسکوپی در ادرار بچه ها نشان دهنده یک بیماری یا خطر ایجاد یک بیماری است. اگر رنگ آن قرمز، صورتی یا قهوه ای واضح باشد این تغییر محتمل است به علت داروها یا خوردن غذاهای خاصی باشد. به هر جهت، والدین اگر متوجه هر نوع تغییر رنگ غیر عادی در ادرار کودک خود شوند باید با پزشک مشورت نمایند.

طبق گفته بیمارستان بچه ها سین سیناتی، تقریبا 3 تا 4 درصد بچه ها دچار خون میکروسکوپی در ادرار می شوند. از آنجایی که خون میکروسکوپی قابل مشاهده نیست، والدین باید در پی این علائم باشند:

پف اطراف چشمها

ورم دست و پا

درد شکم یا ران

خروجی کم ادرار

نمدار شدن تصادفی لباس

افزایش دفعات ادرار

درد حین ادرار کردن

هماچوری در بچه ها می تواند علامت یکی از بیماریهای زیر باشد:

بیماری کلیه پلی کیستیک

سنگ کلیه

نفریت ارثی

سندرم آلپورت

بیماری سلول داسی شکل

کیست کلیه

بعلاوه ممکن است کودک دچار هماچوری خوش خیم خانوادگی شده باشد که می تواند به معنای این باشد که هیچ مشکل بهداشتی در کودک نیست.

عوامل خطر

تقریبا هر کسی از جمله بچه ها و نوجوانان ممکن است دچار خون در ادرار شوند. عواملی که می تواند احتمال آن را بیشتر کند عبارتند از:

سن:

بسیاری از مردان بالای 50 سال هماچوری اتفاقی به علت بزرگی غده پروستات دارند.

بروز عفونت:

التهاب کلیه پس از یک عفونت ویروسی یا باکتریایی (گلومرولونفریت پسا عفونی) یکی از علل منجر به خون قابل مشاهده در ادرار بچه ها می گردد.

سابقه فامیلی:

اگر سابقه خانوادگی بیماری کلیه یا سنگ کلیه داشته باشید، مستعد خونریزی ادرار است.

داروهای خاص:

آسپرین، آرام نماینده های درد ضد التهابی غیر استروئیدی و آنتی بیوتیکهایی همانند پنی سیلین برای افزایش خطر خونریزی ادراری نقش دارند.

ورزش شدید:

دوندگان فواصل طولانی به خصوص، مستعد خونریزی ادرار ناشی از ورزش باشند. در حقیقت، این بیماری گاهی اوقات هماچوری جوگر نام دارد. اما هر کسی که شدیدا ورزش کند ممکن است دچار این علائم گردد.

تشخیص علت وجود خون در ادرار

برای مشخص علت خون در ادرار، پزشکان معمولا ابتدا با سابقه پزشکی شما آغاز می نمایند. معمولا در خصوص عفونتها یا سابقه خانوادگی هماچوری از شما می پرسند. قبل از دیدار پزشکتان در خصوص رنگ و بوی ادرار و بعلاوه دفعات ادرارتان یادداشت برداری کنید و در صورت وجود درد آن را ثبت کنید و سپس با پزشکتان در خصوص آنها صحبت کنید. می توانید حتی یک عکس از ادرار خود با تلفن همراه بگیرید که موقع دیدار با پزشک آن را نشان دهید. برای گرفتن عکس می توانید از یک لیوان یک بار مصرف تمیز بهره ببرید و بخشی از ادرار خود را در آن بریزید و سپس از آن عکس بگیرید.

پزشک شما از چندین آزمون تشخیصی برای معین کردن علت استفاده می نماید. آزمایش ادرار می تواند هماچوری میکروسکوپی را معین کند و بعلاوه تست برای عفونت مجاری ادراری یا سنگ کلیه انجام می گردد. اگر آزمایش ادرار علت را مشخص نکند، پزشک می تواند یک سی تی اسکن، MRI یا سونوگرافی را توصیه کند. بعلاوه احتمالا مثانه و مجاری ادراری را به وسیله سیستوسکوپی آنالیز نمایند. سیتوسکوپ لوله ای با دوربین متصل به آن است که وارد مثانه و مجاری ادراری می گردد و مسائل داخل این بخش را نشان می دهد. آزمایشهای دیگری نیز ممکن است انجام گردد که عبارتند از:

تست آنتی بادی ضد انسدادی

کراتینین خون

نمونه برداری کلیه

آزمایش خون کامل (CBC)

تست استرپتوکوک

تستهای اختلال خون

تستهای انعقادی

تستهای مواد شیمیایی خون

تست ادرار 24 ساعته

آن شاکمن متخصص اورولوژی و انکولوژی اورولوژی در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی در لوس آنجلس که بیماران واجد هماچوری را هم به سی تی اسکن و هم سیتوسکوپی توصیه می نماید، گفت: بسیاری از پزشکان و بیماران اهمیت گشتن در پی علت خون در ادرار را دست کم می گیرند. متاسفانه بسیاری از بیمارانی که دارای خون در ادرار هستند ممکن است گلبولهای سفید هم در ادرار داشته باشند و برای عفونت احتمالی ادراری درمان شوند. آنتی بیوتیکها ممکن است یاری نمایند اما با این وجود یک علت زمینه ای جدی برای وجود خون به علت تشخیص نادرست، نادیده گرفته می گردد.

درمان هماچوری

درمان خون در ادرار بستگی به بیماری دارد که موجب هماچوری شده است. به عنوان مثال اگر عفونت مجاری ادراری دارید ممکن است پزشکتان آنتی بیوتیک تجویز کند. اگر بزرگی پروستات داشته باشید، پزشک دارویی برای کوچک کردن آن تجویز کند. برای سنگهای کلیه یا مثانه، پزشکتان ممکن است از سنگ شکن بهره ببرید که به عنوان سنگ شکن موجی ضربه ای شناخته می گردد. ممکن است سنگ به وسیله مجرای ادراری بوسیله اسکوپ برداشته گردد یا ممکن است جراحی توصیه گردد.

پ

منبع: برترین ها