دستور ماست پروبیوتیک خانگی مثل کارخانه ای با این 16 نکته حرفه ای!
به گزارش فیس راز، ماست پروبیوتیک یکی از و نوعی ماست تخمیری است که علاوه بر باکتری های معمول و موثر در تهیه ماست، حاوی باکتری های زنده و مفیدی است که به صورت خاص به تقویت سلامت روده و سیستم گوارشی یاری می نمایند. واژه پروبیوتیک از واژه یونانی (pro bios) به معنای برای زندگی گرفته شده است، این واژه به میکروارگانیسم هایی اطلاق می گردد که در صورت مصرف به مقدار کافی، برای بدن سودمند هستند. خبر خوب این است که شما می توانید ماست پروبیوتیک را به راحتی در منزل درست کنید. با این مقاله از در همراه ما باشید تا طرز تهیه ماست پروبیوتیک خانگی را به شما آموزش دهیم.
طرز تهیه ماست پروبیوتیک خانگی در یک نگاه
برای تهیه ماست پروبیوتیک خانگی، ابتدا ماست پروبیوتیک (مایه استارتر ماست) را حدود 30 دقیقه در دمای محیط قرار دهید تا فعال گردد. سپس، شیر را بجوشانید و پس از استریل شدن، بگذارید تا دمایش به حدود 43 الی 45 درجه سانتی گراد برسد.
ماست استارتر را با کمی شیر ولرم مخلوط نموده و به قابلمه شیر اضافه کنید؛ سپس، آرام هم بزنید. قابلمه را در حوله بپیچید و به مدت 8 الی 12 ساعت در جای گرم و ثابت قرار دهید تا فرآیند تخمیر کامل گردد. بعد از آن، ماست را بدون هم زدن حداقل 4 ساعت در یخچال بگذارید تا کاملا خودش را بگیرد، و در نهایت آن را در ظرف دربسته نگهداری و مصرف کنید.
برای مطالعه مواد لازم، جزییات و مراحل طرز تهیه ماست پروبیوتیک خانگی ادامه این مطلب را بخوانید.
مواد لازم برای تهیه ماست پروبیوتیک خانگی
| مواد اولیه | میزان مورد احتیاج |
| شیر تازه (ترجیحا شیر کامل گاو) | 1 لیتر |
| ماست پروبیوتیک (ترجیحا بدون مواد افزودنی و دارای باکتری های زنده) | 2 الی 3 قاشق غذاخوری |
مدت زمان لازم برای آماده سازی مواد اولیه: 30 دقیقه
مدت زمان لازم برای تهیه ماست پروبیوتیک خانگی: حدود 16 ساعت
مراحل طرز تهیه ماست پروبیوتیک طبیعی
طرز تهیه ماست پروبیوتیک خانگی با استفاده از ماست پروبیوتیک به عنوان مایه یا استارتر یا با یاری قرص یا پودر پروبیوتیک در منزل به راحتی قابل انجام است.
مرحله اول: مواد اولیه را آماده کنید
در اولین مرحله از طرز تهیه ماست پروبیوتیک خانگی، لازم است ماست پروبیوتیک را که قرار است به عنوان مایه یا استارتر به کار ببرید، حداقل به مدت 30 دقیقه بیرون از یخچال در فضای آشپزخانه قرار دهید تا به دمای محیط برسد. توجه داشته باشید، اگر ماست استارتر سرد باشد، ممکن است باکتری های مفیدش به سختی فعال شوند. در نتیجه، نهایتا ماست پروبیوتیک خانگی شما نمی بندد یا زیادی ترش و شل می گردد.
در صورت تمایل، برای خرید ماست پروبیوتیک می توانید به روش های و اینترنتی به فروشگاه های مراجعه کنید.
مرحله دوم: شیر را بجوشانید
در این مرحله از طرز تهیه ماست پروبیوتیک در خانه، وقت آن است که شیر را در قابلمه تمیز و مناسبی (ترجیحا استیل یا لعابی) بریزید و روی حرارت میانه قرار دهید تا بجوشد. سپس، حرارت را ملایم کنید و اجازه دهید شیر برای 5 الی 10 دقیقه روی شعله کم قل بزند و کاملا استریل گردد.
برای خرید شیر می توانید به روش های حضوری و اینترنتی به فروشگاه های مراجعه کنید.
مرحله سوم: شیر را خنک کنید
پس از جوشاندن، قابلمه را از روی حرارت بردارید و اجازه دهید شیر برای مدتی به حال خودش باقی بماند و کمی خنک گردد. دمای شیر باید به حدود 43 الی 45 درجه سانتی گراد برسد؛ یعنی وقتی انگشت خود را در شیر فرو می کنید، باید گرمای آن را حس کنید؛ اما انگشت تان نسوزد. در صورت دسترسی، می توانید از دماسنج آشپزخانه بهره ببرید.
مرحله چهارم: ماست پروبیوتیک استارتر را اضافه کنید
حالا، در ظرف مجزایی، ماست پروبیوتیک (مایه یا استارتر) را با چند قاشق از شیر ولرم مخلوط کنید. این مواد را به خوبی هم بزنید تا کاملا یکنواخت شوند. سپس، این مخلوط را به شیر ولرم اضافه کنید و با قاشق چوبی یا پلاستیکی تمیز به آرامی هم بزنید تا ماست به طور کامل در شیر حل گردد.
توجه داشته باشید، این ترکیب را نباید زیاد هم بزنید؛ در غیر این صورت، ساختار پروتئینی ماست آسیب می بیند و روند بستن ماست بعدا دچار اختلال می گردد.
مرحله پنجم: مایه ماست پروبیوتیک خانگی را در جای گرم نگه دارید
در این مرحله از طرز تهیه ماست پروبیوتیک طبیعی در منزل، باید فرآیند تخمیر ماست را شروع کنید. برای این منظور، درب قابلمه حاوی مایه ماست پروبیوتیک خانگی را ببندید و قابلمه را به خوبی در حوله یا پتو بپیچید؛ به طوری که همه قسمت های قابلمه به جز زیر آن پوشیده گردد.
سپس، این قابلمه را به مدت 8 الی 12 ساعت در مکانی گرم و دور از دسترس مانند داخل فر خاموش یا در کابینت قرار دهید. در طول این مدت، قابلمه به هیچ عنوان نباید حرکت کند تا ماست پروبیوتیک به خوبی ببندد. زمان تخمیر ماست بسته به دمای محیط و نوع باکتری ممکن است متغیر باشد. توجه داشته باشید، هرچه زمان تخمیر بیشتر باشد، ماست ترش تر خواهد شد. در این مدت اصلا نباید درب این قابلمه را باز کنید.
مرحله ششم: ماست پروبیوتیک بسته شده را استراحت دهید
پس از سرانجام فرآیند تخمیر، مطمئنا ماست پروبیوتیک خانگی شما به خوبی بسته شده است. بنابراین، وقت آن است که قابلمه حاوی ماست را بدون هم زدن حداقل برای 4 ساعت در یخچال بگذارید تا خنک گردد و کاملا خودش را بگیرد.
مرحله آخر: ماست پروبیوتیک خانگی را در ظرف دربسته بریزید
پس از گذشت این مدت، ماست پروبیوتیک خانگی را با یاری یک قاشق تمیز داخل ظرف دربسته بریزید و در یخچال نگهداری کنید. شما می توانید این ماست پروبیوتیک لطیف و مفید را به عنوان جایگزینی مناسب برای انواع ماست صنعتی همراه با انواع غذاها سرو کنید.
روش تهیه ماست پروبیوتیک خانگی با استفاده از قرص یا پودر پروبیوتیک
برای تهیه ماست پروبیوتیک خانگی با استفاده از قرص یا پودر پروبیوتیک، ابتدا یک لیتر شیر کامل را بجوشانید. سپس، حرارت را خاموش کنید و اجازه دهید شیر کمی خنک گردد تا دمای آن به حدود 43 الی 45 درجه سانتی گراد برسد.
سپس، یک الی دو عدد کپسول یا میزان توصیه شده از پودر پروبیوتیک را به شیر ولرم بیفزایید و به خوبی هم بزنید تا یکنواخت گردد. این مخلوط را در ظرف تمیز با درب بسته بریزید و آن را به مدت 8 الی 12 ساعت در محیطی گرم و ثابت قرار دهید تا فرآیند تخمیر انجام گیرد.
پس از آن، ظرف را در یخچال بگذارید و اجازه دهید حداقل 4 ساعت خنک گردد تا ماست قوام پیدا کند. این روش ساده و سالم، امکان تهیه ماستی سرشار از باکتری های مفید و زنده را در خانه فراهم می سازد.
نکات مهم در طرز تهیه ماست پروبیوتیک خانگی
- در طرز تهیه ماست پروبیوتیک خانگی، ترجیحاً از شیر کامل و تازه (محلی یا پاستوریزه) بهره ببرید؛ شیر استریلیزه یا فوق پاستوریزه برای تخمیر مناسب نیست؛ مگر این که از مایه پروبیوتیک قوی بهره ببرید.
- شیر را حتما به خوبی بجوشانید تا آلودگی های میکروبی از بین بروند و محیطی استریل برای رشد باکتری های مفید فراهم گردد.
- پیش از افزودن مایه پروبیوتیک، دمای شیر باید حدود 43 الی 45 درجه سانتی گراد باشد؛ دمای بالا باکتری ها را می کشد و دمای پایین تخمیر را کند یا متوقف می نماید.
- ماست باید در محیطی با دمای ثابت و گرم (37 الی 43 درجه) تخمیر گردد؛ محیط ناپایدار یا سرد مانع از شکل گیری بافت مناسب برای ماست خواهد شد.
- ظرف ها باید کاملا تمیز و خشک باشند؛ وجود آلودگی یا رطوبت اضافه ممکن است موجب فساد یا کپک زدگی ماست خانگی گردد.
- ظرف ماست در طول تخمیر نباید جابه جا یا لرزانده گردد، زیرا این کار از بسته شدن یکنواخت بافت جلوگیری می نماید.
- پس از سرانجام تخمیر، ماست باید حداقل 4 ساعت در یخچال استراحت کند تا بافت آن سفت و طعم آن تثبیت گردد.
- برای تهیه ماست پروبیوتیک خانگی از کپسول، پودر یا ماست پایه ای بهره ببرید که حتما حاوی باکتری های زنده فعال باشد؛ بهتر است از برندهای معتبر بهره ببرید.
- رعایت بهداشت دست و ابزارهایی مانند قاشق یا ظروف لازم است؛ هرگونه آلودگی می تواند رشد باکتری های مفید را مختل و فرآورده را غیر بهداشتی کند.
- در صورت امکان، برای هم زدن از قاشق چوبی یا پلاستیکی استفاده گردد، زیرا بعضی فلزات ممکن است با باکتری ها واکنش نشان دهند.
فوت و فن های خوشمزه شدن ماست پروبیوتیک خانگی
آیا می توانیم از هر نوع شیر برای تهیه ماست پروبیوتیک استفاده کنیم؟
بله. اما برترین نتیجه با شیر کامل (چرب) به دست می آید. شیر پاستوریزه مناسب است، ولی شیر استریلیزه یا UHT ممکن است به بافت و تخمیر ماست آسیب بزند.
از کجا بفهمم ماست من واقعا پروبیوتیک شده است؟
اگر از مایه یا کپسول پروبیوتیک معتبر و حاوی باکتری های زنده استفاده نموده باشید و تخمیر به درستی صورت گرفته باشد، ماست شما پروبیوتیک خواهد بود. از اصلی ترین نشانه ها می توان به بافت بسته، طعم ملایم تا کمی ترش و وجود نداشتن بوی غیرعادی اشاره نمود.
اگر ماست پروبیوتیک من سفت نشد، چه کنم؟
احتمالا دمای شیر هنگام افزودن مایه مناسب نبوده؛ محیط تخمیر سرد یا ناپایدار بوده؛ یا میزان مایه کم بوده است. در نوبت بعد، مایه را بیشتر و دمای تخمیر را بهتر تنظیم کنید.
آیا می توانیم از ماست پروبیوتیک خانگی به عنوان مایه برای نوبت بعد استفاده کنیم؟
در بیشتر موارد بله؛ ولی افراد با ضعف سیستم ایمنی یا بعضی بیماری های خاص، بهتر است پیش از مصرف منظم با پزشک مشورت نمایند.
طعم ماست پروبیوتیک من خیلی ترش شده، چرا؟
احتمالا زمان تخمیر طولانی یا دمای محیط بالا بوده است. برای طعمی ملایم تر، تخمیر را به حدود 8 ساعت محدود کنید و در محیط گرم ولی معتدل انجام دهید.
آیا می توانیم ماست را با شیر گیاهی (مثل بادام یا سویا) تهیه کنیم؟
تهیه ماست پروبیوتیک با شیرهای گیاهی ممکن است؛ اما احتیاج به مایه خاص و گاهی افزودنی هایی مثل نشاسته دارد. نتیجه آن معمولا با ماست لبنی فرق دارد.
خواص ماست پروبیوتیک برای زنان چیست؟
حفظ تعادل فلور واژن، بهبود سلامت گوارش و کاهش نفخ و یبوست، افزایش جذب مواد مغذی مهم، تقویت سیستم ایمنی بدن، کاهش و بعلاوه، سلامت پوست و پیشگیری از آکنه های هورمونی از اصلی ترین خواص ماست پروبیوتیک برای زنان است.
ماست پروبیوتیک برای چی خوبه؟
ماست پروبیوتیک به علت داشتن باکتری های زنده و مفید، به بهبود سلامت دستگاه گوارش یاری می نماید. ضمناً، این ماده غذایی خوشمزه با تنظیم تعادل میکروبی روده از بروز مشکلاتی مانند نفخ، یبوست و اسهال جلوگیری می نماید. بعلاوه، خوردن ماست پروبیوتیک سیستم ایمنی بدن را تقویت می نماید و می تواند در پیشگیری از عفونت های دستگاه ادراری و واژینال مؤثر باشد؛ به علاوه، مصرف منظم ماست پروبیوتیک به جذب بهتر مواد مغذی و حفظ سلامت کلی بدن، به ویژه در زنان و بچه ها، یاری می نماید.
مضرات ماست پروبیوتیک چیست؟
اگرچه ماست پروبیوتیک برای بیشتر افراد مفید است، اما در بعضی موارد ممکن است عوارضی نیز به همراه داشته باشد؛ به ویژه در افرادی که دچار ضعف شدید سیستم ایمنی هستند (مانند بیماران پیوندی یا دارای بیماری های خود ایمنی) مصرف پروبیوتیک ها می تواند خطر عفونت های نادر اما جدی را افزایش دهد. بعلاوه، بعضی افراد در ابتدای مصرف ممکن است دچار نفخ، گاز یا ناراحتی خفیف گوارشی شوند که معمولا موقتی است. مصرف بیش از حد یا نا منظم ماست پروبیوتیک نیز ممکن است تعادل طبیعی میکروبی بدن را مختل کند. در موارد نادر، حساسیت به ترکیبات لبنی موجود در ماست نیز می تواند مشکل ساز گردد.
منبع: افق کوروش